Uchwała w sprawie odnowy Unii Europejskiej

Na V Kongresie Prawa i Sprawiedliwości 2 lipca 2016 roku podjęto uchwałę w sprawie odnowy Unii Europejskiej.

Treść uchwały:

Prawo i Sprawiedliwość przez 15 lat swojego istnienia konsekwentnie popiera uczestnictwo Polski w integracji europejskiej. Uznaliśmy już w pierwszej naszej deklaracji politycznej z 2001 roku, że wejście Polski do Unii Europejskiej ma sens, jeśli będzie sprzyjać szybkiemu rozwojowi gospodarczemu i jednocześnie zapewniać nam realny wpływ na całość spraw europejskich. Wychodząc z tych przesłanek, poparliśmy w referendum w 2003 roku akcesję Polski do Unii Europejskiej. Kierowaliśmy się wtedy racją stanu, interesem narodowym i realizmem politycznym. Dzisiaj miejsce Polski jest także w Unii Europejskiej. Taka jest wola większości Polaków.

Nasz stosunek do obecności Polski w Unii Europejskiej się nie zmienił, ale w ciągu ostatnich lat to Unia Europejska zmieniała się w złym kierunku. Zamiast koncentrować się na obronie interesów Europy oraz państw członkowskich, zaczęła się zajmować sprawami, które powinny być regulowane w państwach członkowskich. Taka polityka podważyła model integracji ustanowiony w traktatach europejskich, co doprowadziło do kryzysu. Jego skutkiem stał się wynik referendum w Wielkiej Brytanii. Instytucje europejskie okazały się niezdolne do zapewnienia bezpieczeństwa zewnętrznego na wschodniej i południowej flance Unii, a Europa stanęła w obliczu zagrożenia cywilizacyjnego i kulturowego w związku z napływem migrantów.

Wyniki referendum brytyjskiego należy potraktować jako katalizator zmian. Narody europejskie, a nie tylko społeczeństwo brytyjskie, coraz wyraźniej dają wyraz niechęci wobec decyzji i projektów politycznych formułowanych w instytucjach europejskich. Jest to sprzeciw wobec wizji budowy superpaństwa europejskiego lub europejskiej federacji.

Unia Europejska została zdominowana przez kilka najsilniejszych państw, co podważyło zasadę subsydiarności i proporcjonalności między kompetencjami Unii i jej państw członkowskich. Utrwalił się podział na centrum Unii Europejskiej oraz jej peryferie. Wraz z wynikiem referendum brytyjskiego ta wizja wspólnoty europejskiej przegrała.

W warunkach kryzysu władze Rzeczypospolitej Polskiej są uprawnione, aby wystąpić z projektem odnowy Unii Europejskiej. Polska ma silną legitymację dla takiej inicjatywy. Jest szóstym państwem we wspólnocie pod względem potencjału gospodarczego i ludnościowego oraz wyróżnia się dużym poziomem zaufania Polaków do procesu integracji europejskiej.

Odpowiedzią na kryzys Unii Europejskiej nie może być ani projekt pogłębienia integracji w kierunku ograniczenia roli państw narodowych na rzecz instytucji wspólnotowych, ani trwanie bez zmian prawnych i politycznych. Zamiast hasła „więcej Unii”, proponujemy kierunek „Europa różnych narodów” i „Europa solidarnych państw”. Chcemy odnowienia Unii. Unijne, co niezbędne, narodowe, co możliwe.

Nowy traktat może powstać jedynie w wyniku debaty między wszystkimi państwami członkowskimi na zasadzie równości, poszanowania własnych interesów i kierowania się zasadą dobra wspólnego. Plan naprawy Unii Europejskiej musi być realny i zaakceptowany przez wszystkie państwa członkowskie. Powinien być także ofertą dla Wielkiej Brytanii powrotu do wspólnoty oraz dla innych państw wejścia do Unii Europejskiej.

Podstawą odnowy Unii Europejskiej jest akceptacja przekonania, że Europa jest kontynentem zamieszkanym przez narody, które tworzą od wieków suwerenne państwa. Jesteśmy Europejczykami, bo jesteśmy Polakami. Obowiązkiem Unii Europejskiej jest być regulatorem wspólnego rynku, strażnikiem wolności przemieszczania się osób i swobodnego przepływu kapitału. Opowiadamy się za wzmocnieniem roli Unii Europejskiej w stosunkach międzynarodowych, zwłaszcza w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności, ale jednocześnie za pozostawieniem państwom narodowym więcej podmiotowości w sprawach wewnętrznych.

Przed przyjęciem nowego traktatu europejskiego, należy zmienić praktykę prawną i polityczną funkcjonowania instytucji unijnych. Ich uprawnienia wynikają jedynie z traktatów europejskich, dlatego też powinny one działać w oparciu o przepisy traktatowe, a nie ich ideologiczne interpretacje, czy wolę polityczną.

Traktaty europejskie powinny być wykonywane. To w nich zagwarantowano państwom członkowskim ochronę suwerenności i podmiotowości oraz poszanowanie dla funkcji państwa. Zapisano też, że Unia Europejska działa wyłącznie w granicach kompetencji przyznanych jej przez państwa członkowskie. Jeśli jakieś uprawnienie nie należy do Unii Europejskiej, to należy do państwa narodowego. Natomiast obowiązkiem instytucji europejskich jest kierowanie się zasadą pomocniczości, co oznacza wspieranie państw członkowskich, samorządów terytorialnych oraz społeczności lokalnych, w tym prowadzenie wspólnej polityki rolnej i polityki spójności.

Unia Europejska potrzebuje naprawy jej instytucji. Mogą to uczynić jedynie państwa członkowskie w drodze porozumienia. Zgodnie z traktatami najważniejszymi instytucjami Unii Europejskiej są Rada Europejska i Rada Unii Europejskiej, które reprezentują państwa członkowskie, ale przez ostanie lata to Komisja Europejska i Parlament Europejski rozszerzały swoją władzę, zwłaszcza prawotwórczą i kontrolną. Należy ten proces odwrócić. Wzmocnić kompetencje Rady Europejskiej i Rady Unii Europejskiej w odniesieniu do Komisji Europejskiej, zwiększając uprawnienia parlamentów narodowych w procesie stanowienia prawa unijnego, wykonywania kontroli nad działalnością Komisji Europejskiej, stosowania zasady pomocniczości. Proces stanowienia prawa w Unii Europejskiej powinien być przybliżony do obywateli państw członkowskich. Podstawą funkcjonowania Unii jest demokracja przedstawicielska, którą najlepiej jest realizowana w państwach narodowych.



Lista aktualności